Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.
Log in

I forgot my password

Latest topics
» کندن موی سر؛ بیماری ژنتیکی یا اختلالات روانی
سرگذشت فردوسی وزندگی او EmptyFri Sep 18, 2009 6:50 am by tendownstreet

» نقش سویا در کاهش عوارض دوران یائسگی
سرگذشت فردوسی وزندگی او EmptyFri Sep 18, 2009 6:48 am by tendownstreet

» قطع قاعدگی به هزار و یک علت
سرگذشت فردوسی وزندگی او EmptyFri Sep 18, 2009 6:47 am by tendownstreet

» خانم ها باید مراقب باشند
سرگذشت فردوسی وزندگی او EmptyFri Sep 18, 2009 6:47 am by tendownstreet

» آنچه زنان درباره ‌اش کمتر حرف‌ می ‌زنند
سرگذشت فردوسی وزندگی او EmptyFri Sep 18, 2009 6:46 am by tendownstreet

» بهبود جوش با قرص ضدبارداری
سرگذشت فردوسی وزندگی او EmptyFri Sep 18, 2009 6:45 am by tendownstreet

» عفونت های دستگاه ادراری زنان
سرگذشت فردوسی وزندگی او EmptyFri Sep 18, 2009 6:45 am by tendownstreet

» بهبود کیفیت زندگی در زنان یائسه
سرگذشت فردوسی وزندگی او EmptyFri Sep 18, 2009 6:44 am by tendownstreet

» هشت روش طلائی درمان دردهای پیش از قاعدگی
سرگذشت فردوسی وزندگی او EmptyFri Sep 18, 2009 6:44 am by tendownstreet

لینک

برای تبادل لینک با مدیر سایت(salar)تماس بگیرید.

جک جک جکستانه ببم جان بیا وبخند

جدیدترین اخبار ورزشی

 

 

 

 

Statistics
We have 24 registered users
The newest registered user is quibernh

Our users have posted a total of 2246 messages in 615 subjects
تبلیغات
تبلیغ شما اینجا
برای تبلیغات با مدیر سایت(salar)تماس بگیرید.
Top posters
tendownstreet (1109)
سرگذشت فردوسی وزندگی او Vote_lcapسرگذشت فردوسی وزندگی او Voting_barسرگذشت فردوسی وزندگی او Vote_rcap 
akbar (1100)
سرگذشت فردوسی وزندگی او Vote_lcapسرگذشت فردوسی وزندگی او Voting_barسرگذشت فردوسی وزندگی او Vote_rcap 
sanaz (33)
سرگذشت فردوسی وزندگی او Vote_lcapسرگذشت فردوسی وزندگی او Voting_barسرگذشت فردوسی وزندگی او Vote_rcap 
sima (2)
سرگذشت فردوسی وزندگی او Vote_lcapسرگذشت فردوسی وزندگی او Voting_barسرگذشت فردوسی وزندگی او Vote_rcap 


سرگذشت فردوسی وزندگی او

Go down

سرگذشت فردوسی وزندگی او Empty سرگذشت فردوسی وزندگی او

Post  akbar Wed Aug 26, 2009 9:52 pm

حکیم ابولقاسم فردوسی از ستارگان قدر اول آسمان ادب ایران است که از دوره های گذشته تا کنون ، با کتاب گرانقدر خود شاهنامه ، در میان مردم شهرت و محبوبیت یافته است .

سرگذشت فردوسی با تمام اهمیتی که در ادب و فرهنگ ایران دارد ، جنان روشن نیست . آنچه درباره او می دانیم این است که در یکی از سالهای 329یا 330 ه . ق . یعنی درست در همان سالهایی که شمع زندگی رودکی ، شاعر پرآوازه دوره قبل ، خاموشی می گرفت ، در روستای باز ( پاز کنونی ) واقع در منطقه توس به دنیا آمد .

فردوسی از نجیب زادگان و دهقانان توس بود . دهقانان ، طبقه ای صاحب مقام و دارای املاک و اموالی بودند که می توانستند از راه در آمد ملک خود زندگی نسبتا راحتی داشته باشند . این گروه به سنت و فرهنگ ایرانی دلبستگی بسیار داشتند و روایات تاریخی و سرگذشت پیشینیان خود را بهتر از هر گروه می دانستند و آن را سینه به سینه به نسلهای بعد از خود انتقال می دادند .

فردوسی بین سی و پنج تا چهل سال بیشتر نداشت که دقیقی شاعر حماسه پرداز و همولایتی او ، که نظم روایات ملی ایران را چند سال پیش آغاز کرده بود ، در سن جوانی به دست غلامش کشته شد و فردوسی بر آن شد تا کار ناتمام او را دنبال کند . در این کار جوانمردی از دوستان وی به تشویق او همت گماشت و شاهنامه منثور را که برگیرنده تاریخ شاهان قدیم ایران بود و چند سال پیشتر از آن به امر ابومنصور محمد بن عبدالرزاق توسی فراهم آمده بود ، در اختیارش گذاشت و فردوسی از روی آن سرودن شاهنامه را اغاز کرد .

هنگامی که فردوسی تقریبا پنجاه و هشت ساله بود و متجاوز از دو ثلث کتاب خود را به نظم در آورده بود ، محمود غزنوی به سال 387 ه . ق به جای پدر نشست و با افزودن قلمرو سامانیان و صفاریان به محدوده فرمانروایی پدر ، امپراتوری وسیعی در مشرق و شمال شرق و مرکز ایران پدید آورده و به تشویق شاعران همت گماشت . فردوسی که بر اثر مرورو زمان و عدم رسیدگی لازم و نیز خشک سالیهای پیاپی ، املاک خود را از دست داده و در راه نظم شاهنامه صرف کرده بود . در اواخر عمر به این اندیشه افتاد که کتاب خود را به نام محمود کند و برای این کار لازم می آمد که او را بستاید .

فردوسی از این کار دو هدف عمده داشت :

یکی آنکه با استفاده از نام محمود و امکانی که او برای نسخه برداری از روی کتاب در اختیار می گذاشت ، کتاب او از گزند حوادث حفظ شود و دیگر آن که او هم بمانند بسیاری از شاعران دیگر ، از ثمره عمر خود بهرمند شود و حال که بر اثر مرور زمان بی چیز و درمانده شده است ، از این راه وجه مختصری برای دوران پیری و درماندگی خود به دست آورد ، اما شاهنامه به دلایلی مورد پسند محمود واقع نشد و فردوسی بر خلاف تصوری که داشت ، از ثمره کار خود بهره ای به دست نیاورد .

1. شاهنامه اثری ایرانی بود و در آن به ترکان ( عثمانی ) که اجداد محمود بودند روی خوش نشان داده نشده بود .

2. فردوسی شیعه مذهب بود و چند جا در شاهنامه بدون هیچ پروایی ، ارادت خود را به خاندان پیامبر نشان داده بود ، در حالی که محمود سنی و متعصب بود .

3. فردوسی ، وزیر ایران دوست عصر غزنوی ، یعنی ابوالعباس اسفراینی را مدح گفته بود و شاید به تشویق او بود که کتاب خود را بر محمود عرضه کرد ، اما در آن سالی که فردوسی در غزنین به حضور محمود رسید ، اسفراینی بر کنار شده و مورد غضب سلطان بود .

4. در شاهنامه چنان که محمود توقع می داشت ، از روی ستایشی به عمل نیامده بود و به جای آن ، کتاب فردوسی از ستایش پهلوانان و شاهان گذشته ایران سرشار بود .

مجموعه این عوامل و حسادت برخی از حاسدان ، سبب شد که این کتاب مقبول طبع سلطان غزنه واقع نشد و در نهایت هم او قدر کار بزرگ استاد توس را نداشت و پاداشی که شایسته این اثر عظیم و رنج سی ساله او بود ، به وی نداد . از این رو ، فردوسی ناکام و رنجیده خاطر به توس بازگشت و سالهای آخر عمر خود را در تنگدستی و ضعف و بیماری و تنگدلی گذرانید و سرانجام در حالی که نزدیک به هشتاد سال داشت . به سال 411 ه .ق . در گذشت و در زادگاه خود به خاک سپرده شد . آرامگاه او اینک در شهر توس واقع در بیست کیلومتری مشهد ، زیارتگاه صاحبدلان و ادب دوستان است .

فردوسی نظم شاهنامه را حدود سال 370 ه . ق . آغاز کرد و بیست پنج یا سی سال برای نظم تمام آن رنج کشید . فردوسی ارادت خالصانه ای به خاندان پیامبر اسلام ( ص ) داشت . در مقدمه کتاب از ستایش پیامبر اسلام ، مراتب ارادت خویش را بدین گونه به خاندان رسول اعلام می دارد :

به گفتار پیغمبرت راه جوی

دل از تیرگیها بدین آب شوی

گواهی دهم کاین سخنها ز اوست

تو گویی دو گوشم بر آواز اوست

که من شهر علمم ، علیم در است

درست این سخن قول پیغمبر است

منم بنده اهل بیت نبی

ستاینده خاک پای وصی

بنابراین ، شاهنامه مجموعه تاریخ و فرهنگ قوم ایرانی است که همه وجود زندگی و معتقدات و باورها و دستاوردهای فکری و دینی و اخلاقی و اجتماعی آنان را در خود منعکس کرده است . لباس نظمی که فردوسی بر قامت این مجموعه پوشانیده ، آن را از هر جهت برجسته و هنری و قابل توجه و سزاوار احترام کرده است . راست است که فردوسی وظیفه خود می دانسته که بر آنچه از تاریخ گذشته ایران به دست او رسیده است ، نه چیزی بیفزاید و نه ذره ای از آن بکاهد ، اما در واقع از جان و شوق و اعتقاد و هنر خود بسیار چیزها بر آن افزود است و آن مجموعه بی روح و فاقد ارزش هنری را به یک موجود زنده و پر احساس و هنرمندانه تبدیل کرده است ، تا آن جا که به حق ، می توان گفت : شاهنامه ، عبارت است از همه تاریخ و فرهنگ ایران پیش از اسلام از نگاه فردوسی .

یکی از علل توفیق شاهنامه را علاوه بر محتویات آن که همه عبرت و حکمت و آزادی و آزاد اندیشی است ، باید ایمان پاک و اخلاص و صمیمیت و علاقه سراینده آن دانست که با اعتقاد و از روی صفای باطن ، در راه نظم شاهنامه قدم گذاشته و زندگی و ثروت مورثی خود را وقف این کار کرده است . فردوسی از نظر فردی ، مردی بود خردمند و شعیه مذهب که از ترکیب عقل و دیانت در وجود خویش حکمتی متعالی پدید آورده بود و با اعتقادات که به دانش و خرد داشت ، برای تصویر و توصیف رفتار پهلوانان و قهرمانان کتاب خود ، چنان طراحی استوار و مناسب و اندیشیه که همه رفتار و کردار آنان در واقع دعوت به آزادگی و خردمندی سرفرازی از آب در آمده است .

محتویات شاهنامه

محتویات شاهنامه عمدتا وقایع و رویدادهاست . هر چند اندیشه ها و معانی اجتماعی و اخلاقی و ... در سراسر کتاب پا به پای وقایع و رویدادها به چشم می خورد .

وقایع عمده شاهنامه پس از ستایش پروردگار و وصف خرد و مدح پیامبر و یاران و اشاره به چگونگی فراهم آمدن کتاب آغاز می شود و در آن از پنجاه پادشاهی از گیومرث ( نخستین پادشاه ) تا یزدگرد سوم ( آخرین پادشاه ) ساسانی و حالات رزم و بزم فرمانروایی و مردم داری و داد و بیداد و کردارهای پهلوانان و چاره اندیشیهای وزیران و دانایان و بخردان ، سخن به میان می آید و با دست یافتن تازیان بر ایران ، به پایان می رسد .

وقایع شاهنامه از دوره های نخستین و اساطیری ، یعنی آغاز تمدن بشری و ظهور کشاورزی و آموختن رسم و راه فراهم آوردن خوراک و پوشاک و یافتن و ساختن و داستان ضحاک و قیام کاوه و فریدون ، با شتاب می گذرد و به مرحله پهلوانی ، یعنی پیدا شدن سام و زال و رستم و عصر کیکاووس و کیخسرو و جنگهای دراز ایران و توران می رسد که در واقع ، با وجود شخصیتی پهلوان و ایران دوست مردم نواز همچون رستم ، مهمترین و طولانی ترین بخشهای شاهنامه را در بر می گیرد . آغاز این دوره طولانی و پرحادثه ، پادشاهی منوچهر و پایان آن در ولقع مرگ رستم و روی کار آمدن بهمن پسر اسفندیار است .

دوره سوم از حوادث شاهنامه دوران تاریخی است که با روی کار آمدن بهمن که به نام اردشیر هم خوانده شده آغاز می شود و با ذکر حوادث عصر اسکندر و پادشاهی اشکانی و ساسانی ، در واقع تا حدود زیادی با تاریخ مطابقت پیدا می کند . عمده ترین قسمتهای این بخش ، پادشاهی ارشیر و بهرام گور و کسری انوشیروان است .

به نظر می رسد بذر اندیشه وری و خردگرایی که عصر رودکی توسط شاعرانی مانند شهید و بوشکور کاشته شده بود . در عصر فردوسی و در وجود خود او بارور شده است .

از شاهکارهای هنری فردوسی ، ملاحظات نغزی است که در ضمن و یا پایان داستانها و جنگهای بزرگ اظهار می دارد . از این جمله سخنان پیداست که کارزارهای خونین و کشته شدن نیکان و پهلوانان و ویران گشتن دودمان و زبونی فرادستان و بازیهای روزگار ، شاعر رازدان ما را اندوهگین و پژمرده می کرده است و در برابر افرینش و یقین ، تاثرات خاطر خود را با سخنانی زیبا و حکیمانه باز می گفته است . در تمام این موارد شاعر آگاه ما از این که جهان و شکوه جهانیان گذران است و آدمی باید در این سرای سپنجی دلیر و بخشاینده و فداکار و راستگو و راست کردار و نیکودل باشد داد سخن می دهد.

شایستگیهای ادبی شاهنامه

شاهنامه از لحاظ زیباییهای ادبی و زبان و بیان نیز یکی از آثار برتر زبان فارسی و شاید برترین آنهاست . استاد توس به حکم تسلطی که بر زبان دری و دقایق آن داشته ، قادر بوده است بمانند شاعران همروزگار خود در انواع شعر از قصیده و غزل و قطعه آگاهانه بنا به تعلیق خاطر ویژه ای که به داستانهای ملی ایران داشته ، از سر کمال هوشمندی قالب مثنوی و بحر متقارب را برای نظم داستانهای شاهنامه برگزیده است . مجموعه ابیات شاهنامه ، چیزی کمتر از شصت هزار بیت است که بارها در ایران چاپ شده و تمام و یا بخشهایی ار آن به اغلب زبانهای زنده دنیا نیز ترجمه شده است .

ابیات سست و ضعیف آن اندک و به قول خود فردوسی کم از پانصد بیت است ، در کل شاهنامه بنا به ضرورت مضمون و هم به دلیل آگاهی و علاقه فردوسی به واژه های فارسی ، حدود هشتصد لغت عربی بیشتر به کار نرفته است .

از مزایای ادبی شاهنامه ، اشاره به حکایتها ، ضرب المثلها و معانی دینی و اخلاقی است و معلوم می دارد که شاعر ، مطالعات زیادی داشته و با هنرمندای و لطافت خاصی مفاهیم برگرفته از تعلیمات اسلامی و دقایق قرآنی و اخلاقی را به صورتی کاملا طبیعی و پوشیده با معتقدادت پهلوانی و قهرمانی کتاب خود در آمیخته و به صورتی بدیع و ابتکاری به قلمرو و زبان فارسی هدیه کرده است .

فردوسی در تشبیه و توصیف صحنه های گوناگون ، به ویژه میدانهای رزم و لحظه های پرتپش کارزار ، چیره دستی خاصی از خود نشان داده است . وصف بر آمدن یا فرو رفتن آفتاب ، به ویژه آن گاه که سینه آسمان را خونرنگ می کند . و همچنین نمایش باغ و چمن و کوهسار و دشت هم در شاهنامه کم نیست .
akbar
akbar
مدیریت کـــــــــل سایت
مدیریت کـــــــــل سایت

تعداد پستها : 1100
امتیاز : 1980
تشکرشده : 0
تاریخ عضویت : 2009-08-20
سن : 29

http://jok09.blogfa.com

Back to top Go down

Back to top

- Similar topics

 
Permissions in this forum:
You cannot reply to topics in this forum