علل خونریزیهای شدید در قاعدگی و درمان آن

اغلب زنان در دوره‌ای از زندگی خود، خونریزی شدید قاعدگی را تجربه می‌کنند. بعضی از آنها تقریبا در تمامی دوره‌ها خونریزی شدید دارند. پزشکان اصطلاحا به این خونریزی شدید یا طولانی، <منوراژی> یا <هایپرمنوره> می‌گویند.

عادت ماهانه زنان تقریبا هر ۲۸ روز یکبار رخ می‌دهد. البته ممکن است خصوصیات قاعدگی از جمله طول دوره‌ ماهانه و طول خونریزی و شدت آن از زنی تا زن دیگر متفاوت باشد. اگرچه معمولا خونریزی ماهانه ۵ تا ۷ روز طول می‌کشد و در کل ۰۶ تا ۰۵۲ میلی‌متر (معادل ۴ قاشق غذاخوری یا حدود یک فنجان) در این مدت خون از دست می‌رود، اما خونریزی ماهانه خفیف یا شدید،‌منظم یا نامنظم، دردناک یا بدون درد،‌طولانی یا کوتاه همگی طبیعی هستند.....

با وجود اینکه خونریزی شدید ماهانه در میان زنان در پیش از یائسگی شایع است، تنها درصد کمی از زنان آنقدر زیاد خون دفع می‌کنند که در حد <منوراژی> باشد. برای اینکه خونریزی‌ ماهانه به حد منوراژی برسد باید حداقل بعضی از علایم زیر را ایجاد کند:
۱ -خونریزی به حدی برسد که یک نواربهداشتی یا بیشتر در یک ساعت کاملا خیس شود و این وضع تا ساعت‌های متمادی طول بکشد.
۲ -در طول شب نیاز به تعویض نوار بهداشتی داشته باشید.
۳ -عادت ماهانه بیش از ۵ روز طول بکشد.
۴ -خونریزی ماهانه به‌قدری شدید باشد که در زندگی معمول شما اختلال ایجاد کند.
۵ -احساس درد مداوم در زیر شکم در طول قاعدگی ایجاد کند.
۶ -قاعدگی شما نامنظم شود.
۷ -خستگی، بی‌حالی و تنگی نفس(علایم کم‌خونی) ایجاد کند.
چرا و به چه علت؟

شایع‌ترین عللی که می‌توانند موجب خونریزی شدید قاعدگی شوند عبارتند از:


عدم تعادل هورمونی: در هر دوره ماهانه طبیعی، تعادل بین هورمون‌های استروژن و پروژسترون، بازسازی دیواره رحم (اندومتر) را تنظیم می‌کند. این دیواره در طول قاعدگی تخریب شده و از طریق خونریزی از مهبل خارج می‌شود. اگر تعادل بین هورمون‌ها به‌هم بخورد، اندومتر (دیواره رحم) بیش از حد رشد می‌کند و به ناچار باید خونریزی بیشتری صورت بگیرد تا این دیواره بریزد و خارج شود. عدم تعادل هورمونی در دختران جوانی که برای اولین‌بار عادت ماهانه می‌شوند و همچنین در زنانی که به یائسگی نزدیک می‌شوند،‌بیشتر رخ می‌دهد. هر علت دیگری که بتواند تعادل هورمونی را به‌هم بزند،‌ممکن است باعث منوراژی شود، مثل بیماری‌های تیروئید که اغلب با داروهای هورمونی قابل کنترل است. هر چند،‌استفاده نامناسب از داروهای هورمونی خود می‌تواند یکی از علل مستقیم منوراژی باشد.

فیبروئید رحم: این تومور خوش‌خیم و غیرسرطانی رحم در سال‌های باروری شما ظاهر می‌‌شود. فیبروئید رحم می‌تواند منجر به خونریزی شدیدتر از طبیعی و یا طول کشنده قاعدگی گردد. عدم تعادل هورمونی و فیبروئید رحم با هم مسئول حدود ۰۸ درصد علل منوراژی هستند.

پولیپ: پیشرفت رشد تومور کوچک خوش‌خیم در دیواره رحم (پولیپ رحم) می‌تواند موجب خونریزی شدید یا طولانی قاعدگی شود. اغلب پولیپ رحم در سنین باروری و به علت تولید یا مصرف بیش از حد هورمون بوجود می‌آید و می‌تواند منجر به خونریزی در زمانی غیر از زمان قاعدگی (لکه بینی) گردد.
کیست‌های تخمدان: این کیسه‌های پر از مایع، داخل یا روی تخمدان‌ها ایجاد می‌شوند. این ضایعات اغلب خوش‌خیم هستند و به ندرت موجب بی‌نظمی‌‌های قاعدگی از جمله منوراژی می‌شوند.

اختلال عملکرد تخمدان: نارسایی تخمدان‌ها در تولید، کامل کردن و آزاد کردن تخمک (تخمک‌گذاری) می‌تواند موجب عدم تعادل هورمونی و در نتیجه منوراژی شود.


آدنومیوز: این بیماری وقتی ایجاد می‌شود که غدد اندومتر در عضلات رحم جاسازی شده که اغلب موجب خونریزی شدید و درد می‌گردد. در زنان میانسالی که تعداد بچه‌های زیادتری داشته‌اند، احتمال گسترش این بیماری بیشتر است.

آی.یو.دی (دستگاه داخل رحمی خونریزی شدید قاعدگی یکی از عوارض شناخته شده آی.یو.دی است. این دستگاه داخل رحمی که برای جلوگیری از حاملگی به‌کار می‌رود موجب لکه‌بینی خفیف در زمان استفاده از آن می‌شود که اغلب پزشک مجبور به خارج کردن آن از رحم فرد بیمار می‌گردد.


سایر شرایط: بعضی شرایط دیگر نیز می‌تواند موجب منوراژی شده یا خطر آن را افزایش دهد. مثلا بیماری‌های التهاب لگن، مشکلات تیروئید، اندومتریوز (رشد بافت رحم در خارج از رحم) لوپوس، بیماری‌ کبد یا کلیه، اختلالات خونی ناشایع، سرطان و شیمی‌درمانی می‌توانند علت منوراژی باشند.

چه عواملی خطر منوراژی را افزایش می‌دهد؟
)۱ زنان جوانی که برای اولین بار عادت ماهانه را تجربه می‌کنند به‌خصوص ۲۱ تا ۸۱ ماه بعد از اولین قاعدگی.
)۲ زنان در دوران پیش از یائسگی به‌دلیل عدم تعادل هورمونی مستعدتر هستند.
)۳ زنانی که اختلالات خونی ارثی دارند نیز احتمالا بیشتر دچار خونریزی شدید قاعدگی می‌شوند.

عوارض بارداری:
سقط جنین، حاملگی خارج رحمی و جایگزینی تخم بارور شده در لوله‌های رحمی به جای رحم نیز می‌تواند علت منوراژی باشد.
سرطان: به ندرت سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان علت این مشکل است. سرطان رحم، تخمدان و گردن رحم می‌توانند موجب خونریزی شدید از مهبل شوند.
داروها: مصرف داروهای خاصی از جمله‌ آنهایی که ضد لخته (آنتی‌کواگولان) و ضدالتهاب هستند می‌توانند با خونریزی شدید یا طولانی مدت قاعدگی مربوط باشند.چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

بهتر است زمان ملاقات خود با پزشک را طوری تنظیم کنید که همزمان با خونریزی ماهانه شما باشد. اگر خونریزی‌تان به حدی شدید است که یک نوار بهداشتی را در عرض یکی دو ساعت کاملا خیس می‌کند،‌فورا به پزشک مراجعه کنید. اگر درد شدید قاعدگی دارید که با درمان‌های معمول خانگی برطرف نمی‌شود و یا اگر بعد از یائسه شدن خونریزی پیدا کردید حتما با پزشکتان تماس بگیرید.

پزشک بعد از سئوالاتی که راجع به دوره ماهانه شما و تاریخچه پزشکی بیماری‌هایتان می‌پرسد،‌ ممکن است از شما بخواهد روزهای خونریزی، مقدار و شدت خونریزی و نوار بهداشتی لازم برای کنترل آن را در دفتر یادداشتی ثبت کنید. سپس معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و ممکن است آزمایش‌های بیشتری درخواست کند از جمله:

۱ -آزمایش خون
۲ -پاپ‌اسمیر: در این آزمایش پزشک سلول‌های گردن رحم را برای آزمایش میکروسکوپی جمع می‌کند تا از نظر عفونت، التهاب یا تغییرات پیش سرطانی و سرطانی بررسی شود.
۳ -بیوپسی اندومتر: پزشک نمونه‌ای از بافت داخل رحم را برای بررسی زیرمیکروسکوپ برداشت می‌کند.
۴ -سونوگرافی: از امواج صوتی برای تولید تصویر رحم، ‌تخمدان‌ها و لگن شما استفاده می‌کند.

۵ -هیستروسکپی: لوله باریکی با چراغی در انتهای آن از طریق مهبل وارد رحم می‌شود. این کار به پزشکتان اجازه می‌دهد داخل رحم شما را ببیند.
۶ -گشاد کردن و تراشیدن رحم (کورتاژ.) در این روش پزشک گردن رحم را باز می‌کند و سپس یک دستگاه قاشقی شکل (کورت) وارد رحم شما می‌کند تا بافت پوشاننده رحم را بتراشد و جمع کند تا برای آزمایش میکروسکپی به آزمایشگاه بفرستد.
۷ -هیستروسالپنگوگرافی: در این روش نوعی رنگ از طریق گردن رحم به داخل رحم تزریق می‌شود و سپس با اشعه ایکس عکس گرفته می‌شود تا شکل و اندازه رحم و لوله‌های رحمی و تخمدان مشخص شود.

آیا این خونریزی شدید عارضه هم دارد؟


وسعت بیماری
علت بیماری
تحمل شما نسبت به داروها یا اعمال جراحی

اثرات بیماری بر زندگی شما
انتظار پزشک شما از وضعیت پیشرفته‌بیماریتان

نظر و ترجیح شخصی شما


یکی از عوارض خونریزی شدید قاعدگی کم‌خونی فقرآهن است: در این نوع کم‌خونی تعداد گلبول‌های قرمز سالم کم می‌شود. هموگلوبین روی این سلول‌ها وظیفه انتقال اکسیژن به بافت‌ها را به عهده دارد. بدن برای ساختن هموگلوبین نیاز به آهن دارد. بنابراین هر علتی که موجب کمبود ‌آهن خون شود می‌تواند باعث کاهش رسیدن خون اکسیژن‌دار به بافت‌ها و در نتیجه کمبود انرژی و خستگی شود. در ضمن خون اکسیژن‌دار به پوست شما رنگ صورتی شادابی می‌بخشد و به همین دلیل افراد کم خون معمولا رنگ پریده به‌‌نظر می‌رسند. کم‌خونی متوسط تا شدید می‌تواند موجب تنگی نفس و تشدید ضربان قلب، احساس سبکی درسر،‌ صدای زنگ در گوش (تی‌نی‌توس)،
تحریک‌پذیری، رنگ‌پریدگی، نشانگان پاهای بی‌قرار و پریشانی روان گردد. در کم‌خونی شدید و طول کشیده‌ای که بدون درمان رها شود ممکن است مشکلات قلبی نیز ایجاد شود. در زنان بارداری که کم‌خون هستند به‌خصوص در سه ماهه اول احتمال پیامدهای ناگوار حاملگی افزایش می‌یابد.راه‌های درمانبر اساس عوامل مختلفی پایه‌گذاری شده از جمله:
سلامت کلی و سابقه بیماری‌های شمادرمان‌های دارویی عبارتند از:


۱ -مکمل‌های آهن: بهتر است قبل از ایجاد کم‌خونی‌،مصرف قرص آهن را آغاز کنید.(البته با مشورت پزشک)
۲ -مهارکننده‌های پروستاگلندین : این داروها شامل داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوبروفن است که به کاهش انقباضات دردناک و خونریزی کمک می‌کنند.
۳ -قرص‌های ضدبارداری خوراکی: در کنار اثر ضدبارداری،‌این قرص‌ها می‌توانند تخمک‌گذاری را تنظیم کنند و به کاهش دوره‌های خونریزی شدید و طولانی کمک کنند.
۴ -پروژسترون: می‌تواند عدم تعادل هورمونی را تصحیح کرده،‌خونریزی را کاهش دهد.
اگر شما دچار خونریزی شدید ناشی از مصرف داروهای هورمونی هستید لازم است پزشک با تغییر دارو یا قطع آن مشکل را حل کند. اگر درمان دارویی در مورد شما موفقیت‌آمیز نباشد ممکن است نیاز به جراحی پیدا کنید.




۱ -آسپرین نخورید چون ممکن است منجر به افزایش خونریزی شود.
۲ -رژیم غذایی مناسب و ورزش کافی داشته باشید.
۳ -قرص‌ آهن برای جلوگیری از کم‌خونی مصرف کنید.
۴ -تمام جنبه‌های مشکل خود از جمله علل قابل کنترل و درمان‌های جدید را بشناسید،‌حداقل سالی یک‌بار شمارش گلبول‌های خون و آزمایش‌‌های سالانه مرتب را انجام بدهید.
۵ -از حمایت‌های خانواده و دوستان استفاده کنید، این امر می‌تواند در کاهش اثرات بیماری بر شما موثر باشد و روزگار سخت بیماری را برایتان قابل تحمل سازد.
۶ -حداقل هر ۴ تا ۶ ساعت نوار بهداشتی خود را تعویض کنید.

راهی برای کاهش شدت خونربزی پریود

اگر خونریزیهای شدید قاعدگی به دلیل اختلالات هورمونی باشد ، بله ، می توان از قرصهای هورمونی ( مثلا قرصهای حاوی پروژسترون یا قرصهای جلوگیری از بارداری ) برای تنظیم مقدار خونریزی استفاده نمود . اگر مشکل هورمونی وجود نداشته باشد می توان از داروهایی مثل مفنامیک اسید استفاده نمود به این صورت که 2 روز قبل از شروع خونریزیها قرص را شروع کرده و تا کم شدن خونریزی ادامه دهید .