درد لگنی

از شکایات شایع زنان است که می تواند، با منشا ارگان‌های لگنی یا خارج لگنی باشد و یا ممکن است، ثانویه به یک بیماری سیستمیک باشد، گاهی نیزعلتی برای آن یافت نمی‌شود. رحم، سرویکس ، آدنکس‌ها اعصاب احشایی مشابه ی ایلئوم تحتانی، کولون سیگمویید و رکتوم دارند. سیگنال‌ها از طریق اعصاب سمپاتیک به سگمان‌های نخاعی T10 تا L1 می‌روند و به دلیل این راه مشترک تشخیص دردهای ژنیکولوژیک از دردهای با منشا GI دشوار است.

درد لگنی ممکن است، حاد بوده نیاز به جراحی اورژانس داشته باشد. درد حاد با ایسکمی یا آسیب احشا اغلب با رفلکس‌های اتونومیک نظیر تهوع، استفراغ، بیقراری و تعریق همراه است.

تاریخچه‌ی درد از نظر نوع و محل آن، انتشار، وضعیت (ثابت یا شدت آن در حال افزایش یا کاهش است.) و شروع (شرایط و ناگهانی بودن) در تشخیص علت درد کمک کننده است. سوال در مورد فاکتورهایی که درد را بهبود یا تشدید می‌کنند. ارتباط با قاعدگی، حرکت، ادرار کردن، اجابت مزاج، فعالیت جنسی، خواب یا خوردن پرسش شود. سابقه جراحی قلبی، حملات بیماری التهابی لگنی، تاریخچه‌ی درمان و تاثیر آن، تاریخچه‌ی قاعدگی از نظر منارک، نظم، طول مدت قاعدگی، طول سیکل و مقدار خون‌ریزی قاعدگی و این‌که درد با منارک شروع و یا به تازگی شروع شده باید مشخص شود.

معاینه‌ی فیزیکی

مشاهده‌ی کلی از نظر بد ایستادن و مشکلات هنگام، حرکت علت موسکولواسکلتال دارد. معاینه‌ی شکم از نظر حساسیت یا توده و در صورت وجود، آیا قسمتی از شکایت اولیه‌ی بیمار است یا خیر.

درد لگنی حاد Acute Pelvic Pain

حاملگی خارج رحم اگر پاره نشده باشد، درد لوکالیزه به دلیل دیستانسیون لوله‌ی فالوپ ایجاد می کند و در صورت پاره شدن درد ژنرالیزه می‌گردد که به دلیل تحریک پریتوان است.

کیست تخمدان پاره شده
ـ به دلیل ترشح مایع از کیست حساسیت واضح، ریباند و علایم تحریک پریتوان ایجاد می‌شود. پیچش کیست تخمدان شایع‌ترین حالت کیست درمویید است که چرخش بدور پدیکول آن اتفاق می‌افتد. التهاب حاد لگنی سالنپگوافوریت حاد به علت عفونت پلی میکروبیال یا STD اتفاق می‌افتد.

آبسه‌ی توبواواریان ـ در صورت پاره شدن ایجاد شوک اندوتوکسیک گرم منفی خواهد کرد که یک وضعیت اورژانس جراحی است.

فیبروییدها ـ معمولا طی حاملگی به دلیل رشد سریع آن، جریان خون مختل شده و دژنراسیون اتفاق می‌افتد. درمان کنسرواتیو است.

فیبروم ساب سروز چرخش یافته ـ چرخش حاد و نکروز سبب درد حاد شکمی خواهد شد.

درد لگنی سیکلیک

در 50-30 درصد زنان در سنین تولید مثل اتفاق می‌افتد. در 15-10 درصد موارد به قدری شدید است که با فعالیت طبیعی روزمره تداخل دارد. اگرچه این نوع دردها پیشنهاد کننده‌ی علل لگنی هستند، اما، همیشه این‌طور نبوده و ممکن است، به دلیل بیماری در ارگان‌های دیگر شکمی، پسیکوسوماتیک یا بیماری‌های موسکولواسکلتال باشد.

سندرم پره منستروال (PMS) ـ احساس فشار و سنگینی و درد در لگن از 10 –7 روز قبل از قاعدگی که با قاعدگی برطرف می‌شود.

متیل اشمرز ـ درد شکمی وسط سیکل به دلیل تخمک‌گذاری است، هنگامی که مایع یا خون از فولیکول پاره شده آزاد می‌شود، تحریک پریتوان اتفاق افتاده و درد ایجاد می‌شود.

دیس‌منوره ـ به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود.

دیس‌منوره‌ی اولیه:درد مرتبط با سیکل قاعدگی همراه با تخمک‌گذاری در غیاب پاتولوژی لگنی تحت عنوان دیس‌منوره اولیه است. معمولا در زنان جوان‌تر اتفاق افتاده، درد، کرامپی یا تیز است و در طی چند روز اول قاعدگی اتفاق می‌افتد. انتشار به پشت ، قدام ران و ساکرال دارد. گاه با تهوع و استفراغ همراه است. 80 درصد بیماران به مهار کننده‌های پروستاگلاندین پاسخ می‌دهند.

دیس‌منوره ثانویه: درد سیکلیک قاعدگی همراه با پاتولوژی لگنی تحت عنوان دیس‌منوره‌ی ثانویه است. علل آن شامل آندومتریوز، تنگی سرویکس، آدنومیوز، IUD، فیبروم و پولیپ آندومتریال می‌باشد.

آندومتریوز ـ درد قبل از قاعدگی شروع و تا چند روز اول قاعدگی ادامه دارد. سبب درد خفیف تا شدید می‌شود. درد ژنرالیزه تحتانی شکم با دیس‌منوره، دیس‌شزی و دیس‌پارونی همراه می‌گردد. کاشته‌های اندومتریوز در لیگامان‌های یوتروساکرال و سپتوم رکتوواژینال دیس‌پارونی ایجاد می‌کنند.

دردهای غیرسیکلیک

سندروم احتقان لگنی ـ 10-7 روز قبل از قاعدگی اتفاق می‌افتد. به هنگام نشستن و برخاستن تشدید شده و با دراز کشیدن بهبود می‌یابد. به دلیل احتقان عروقی و واریس‌های وریدهای لگنی اتفاق می‌افتد. اغلب با دردکمر، ساق پا، دیس‌پارونی همراه بوده و کمتر با خستگی، تغییرات خلقی، سردرد و نفخ شکم مشابه‌ی علایم PMS همراه می‌باشد. رحم حساس است، درد هنگام معاینه مشابه‌ی دیس‌پارونی بوده و درد به NSAIDs پاسخ می‌دهد.

رتروورشن رحم ـ یک علت ناشایع درد لگن است. علایم شامل احساس فشار در لگن و دردکمر است. استفاده از پساری، هیسترکتومی یا ساسپنشن رحمی با توجه به نیاز بیمار به فرتیلیتی انجام می‌شود.

چسبندگی‌ها ـ ناشی از عفونت لگن یا عمل جراحی قبلی است و درد ایجاد می کند.

دیسپارونی ـ می‌تواند بدون وجود آنومالی درونی موجود باشد.

بدخیمی لگنی ـ یک علت ناشایع برای درد لگن است.

ولودینی ـ درد بدون وجود علت واضح ا ست. اسکار اپیزیوتومی ممکن است، درد ایجاد کند. وستیبولیت باید، رد شود و علل پسیکوژنیک در نظر گرفته شود. ناراحتی مزمن ولو با درد، به‌خصوص سوزش ناحیه‌ی پرینه و تحریک آن همراه است. شایع‌ترین علایم شامل دیس‌پارونی، حساسیت شدید به هنگام لمس، علایم تحریکی و اریتم در ناحیه‌ی وسیتبو ل، قرمزی و التهاب می باشد. زنان با ولودینی از حساسیت شدید ناحیه‌ی پرینه به لباس و لمس شکایت دارند و اغلب از علایم اورولوژیک نظیر urgency، تکرر و دیزوری شاکی‌اند. درد به قسمت داخلی ران، باسن و پرینه انتشار می‌یابد و بیش‌تر پس از یایسگی دیده می‌شود. آسیب عصب پودندال یا کومپرشن آن یک عامل احتمالی است. یبوست مزمن در نهایت به‌وجود می‌آید. آمی‌تریپتلین تا حدی موثر است . در دردهای ولو رژیم غذایی با اگزالات پایین توصیه می‌شود. این بیماران در ادرار خود مقدار بیش‌تری اگزالات دارند که در زمان شدت علایم به حداکثر رسیده و باعث فوریت، تکرر ادرار، درد عضلانی و مفاصل و سوزش و خارش ناحیه ولو و رکتال می‌شود. غذاهای حاوی اگزالات کم یا بدون آن شامل گوشت، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات هستند. غذاهای با اگزالات زیاد آجیل، مرکبات، محصولات گندم ، چای، کاکائو، ادویه‌جات نظیر فلفل ، زنجبیل و دارچین، سویا، بادام و پسته و گوجه‌فرنگی هستند. هم‌چنین، برای هیپراگزالوری و مهار ترشح هیالورونیداز از کلسیم سیترات خوراکی برای کاهش علایم استفاده می‌شود.تمرین‌هایی برای شل نمودن عضلانی، ورزش‌های عمومی به‌خصوص پیاده‌روی سبب افزایش ظرفیت آیروبیک، بهبود جریان خون، کاهش سطح استرس و افزایش تولید اندورفین در بدن می‌شوند. از ورزش‌های شدید و فشرده که باعث اسپاسم عضلات لگن می‌شوند، باید، اجتناب کرد. روش‌های درمانی کمکی دیگر شامل بیوفیدبک و تحریک الکتریکی می‌باشد.