افزایش قد امکان پذیر است یا نه ؟

به عقیده ی بیشتر افراد ، قد بلند مشخصه ی بسیار خوبی است و پسران ما عموماً آرزو دارند بلندتر و درشت اندام تر باشند. اما بلند قد شدن به عوامل متعددی بستگی دارد. سایز بدن افراد نتیجه ای از تداخل عوامل داخلی و محیطی در طول دوران رشد است. عوامل داخلی تعیین کننده قد ، فاکتورهای ژنتیکی است که فرد از والدینش دریافت می کند و قابل تغییر نیست ، عوامل محیطی تاثیر گذار نیز عبارتند از : تغذیه ، آب و هوا ، اقلیم و بیماریها و .... مثلاً شواهد موجود نشان می دهد نزدیکی یا دوری به خط استوا در اندازه بدن افراد موثر است .

اگر چه نمی توان عوامل محیطی و ژنتیکی را به راحتی جدا کرد ولی با بررسی ملل مختلف ، نژادها و سرزمینهای گوناگون این نتیجه به دست می آید که عوامل محیطی بسیار مهم اند . ضمنا افراد نیز می توانند رژیم غذایی مناسبی را انتخاب کنند تارشدی آرام و طولانی تر داشته باشند.
طی تحقیقاتی مشخص شده که انسان کنونی از انسان اولیه بسیار بلند قامت تر است ؛ این نتیجه که با مقایسه ستون مهره ها در سنگواره های به دست آمده حاصل شده است . از لحاظ فیزیولوژیک، یک مادر بلند قد ، نوزادی با وزن گیری بهتر خواهد داشت زیرا فضای لگن مادر بیشتر است و جنین رشد بهتری در رحم دارد .
بلند قد بودن مردان یکی از معیارهای خانم ها برای انتخاب همسر است ، مرد بلند قد ، قوی تر به نظر می رسد.

در میان مواد مغذی مورد نیاز برای رشد قدی ، مصرف به اندازه پروتئین ها و املاح از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

بیشتر رشد قدی با افزایش طول استخوانهای دراز بدن صورت می گیرد بدین ترتیب که در سنین کودکی در انتهای استخوانهای دراز بدن مثل استخوان ران و ساق پا ، منطقه ای بنام اپی فیز موجود است که هنوز استخوانی نشده و از جنس غضروف است. این بخش مولد با تکثیر سلولی موجب افزایش قد استخوانها می شود و در انتهای سنین بلوغ ، این بخش استخوانی شده و در این مرحله رشد قدی فرد متوقف می شود ، لذا قد فرد بلندتر نخواهد شد.
در بدن ، هورمونی به نام هورمون رشد موجود است که در سنین کودکی و نوجوانی تکثیر سلولی ، در این مناطق غضروفی را تحریک و موجب افزایش استخوان سازی می شود. استخوان سازی تا پایان سنین بلوغ ، ادامه دارد یعنی تا اوایل 20 سالگی هنوز امکان افزایش قد وجود دارد.


سیستمسیستم سلطنتی کشور
یکی از عوامل تاثیرگذار بر رشد قدی تغذیه است . ژاپنی ها توانسته اند با تغذیه سالم ، متوسط قد جوانانشان را افزایش دهند. در میان مواد مغذی مصرف به اندازه ی پروتئین ها و املاح بسیار اهمیت دارد. یک نوجوان باید پروتئین مورد نیازش را هر روز و به خصوص چند مرحله در طول روز دریافت کند. بهتر است پروتئین مصرفی از منابع پروتئین حیوانی باشد مثل گوشت گوسفند و گاو ، مرغ و ماهی ، تخم مرغ و شیر. در میان املاحی که برای رشد قدی لازم اند کلسیم، فسفر ، منیزیم ، روی و فلوئور از اهمیت ویژه برخوردار هستند. منابع کلسیم: لبنیات مثل شیر ، ماست ، پنیر خامه و بستنی است . فسفر و منیزیم در گوشت و دیگر منابع پروتئین و حبوبات فراوان است. فلوئور نیز در آب موجود است و آب مصرفی بایستی محتوی ppm 1 فلوئور باشد.
تحقیقات اخیر ، اذعان می دارد که مصرف " روی " به مقدار کافی موجب رشد قدی مناسب خواهد شد ، در خاورمیانه و خصوصاً ایران مصرف کم روی موجب کوتاه قدی و قدرت جنسی پایین مردان جوان می شود. به علاوه با کمبود روی سطح توانایی های مغزی و ایمنی بدن پائین آمده و ابتلا به بیماریهای مسری زیاد تر رخ می دهد.
توصیه متخصصان تغذیه برای نوجوانان ، مصرف روزانه 150 گرم گوشت ، نصف تا 1 لیوان حبوبات پخته ، 2 تا 3 لیوان شیر و لبنیات دیگر به همراه سبزیجات فراوان است.

نوجوانانی که در سنین رشد هستند و افزایش قد خوبی ندارند می توانند با مصرف مکمل ویتامینها و املاح ، طبق دستور و مصرف هفتگی آهن ، رشد قدی شان را بهبود بخشند. پس توصیه می شد کسانی که می خواهند قد بلند تری داشته باشند هفته ای یکبار جگر و دو بار غذای دریایی میل کنند و هر روز چند عدد ، بادام ، بادام زمینی و گردو بخورند .
غذاهای دریایی مثل ماهی ، میگو ، جگر و دانه های روغنی حاوی املاح زیادی هستند و فوائد بسیاری برای نوجوانان دارند.
پس توصیه می شود کسانی که می خواهند قد بلندتری داشته باشند هفته ای 1 مرتبه جگر و 2 مرتبه غذای دریایی میل کنند و هر روز چند عدد بادام و بادام زمینی و گردو بخورند .

یک نکته بسیارمهم در افزایش قد ، انجام فعالیت های ورزشی است . هر چه تحرک ما بیشتر باشد گردش املاح استخوانی بیشتر خواهد بود و این مساله به رشد قدی کمک خواهد کرد. ورزشهایی مثل بسکتبال ، والیبال ، شنا ، بدمینتون و تنیس برای کمک به افزایش قد بسیار مفید اند.
در دهه ی اخیر با انجام عملی بر روی افراد کوتاه قد ، به طور مصنوعی طول استخوانهای درازشان را افزایش می دهند ، بدین ترتیب که استخوانهای پا را شکسته و محل شکستگی را به پوششی از جنس استیل متصل می کنند .

از آن سوي خط صداي زني به گوش مي‌رسد كه خود را دستيار جراح معرفي مي‌كند. پيش از هر سوال ديگري كنجكاوي‌ام گل مي‌كند، قيمت را بپرسم، مي‌خواهم بدانم، چقدر مي‌گيرند يك سر و گردن قدم را بلند كنند، قيمت جراحي، صداي سوت مغزم را درمي‌آورد. 13ميليون ناقابل. البته اين مبلغ چيزي نيست كه مولتي ميلياردرها را نگران كند. اما امان از دل كساني كه از سربي‌پولي جنوب شهر را براي زندگي انتخاب كرده‌اند. پول پيش خانه را كه بايد از صاحبخانه بگيرند هيچ، مقداري هم بايد به آن بيافزايند تا 10، 12 سانتيمتر بلندتر شوند.
ياد دوران كودكي با تمام سادگي‌اش به خير. براي بزرگ شدن و قد كشيدن لحظه‌شماري عاقلانه‌ترين كاري بود كه بايد به آن دل مي‌بستيم و البته اينكه به محض فرو بردن خوردني‌ها، با سرعت نور خود را مقابل آينه مي‌رسانديم تا تاثير لقمه‌هاي كوچكي را كه هنوز راه گلو را مي‌پيمود اندازه بگيريم. ناگفته نماند كه پدر و مادرها هم براي اجبار فرزندان خود كه از سر بازيگوشي از خوردن غذا سر باز مي‌زدند از همين دستاويز «قد كشيدن» بهره‌ها بردند و كودكان خود را اين گونه به سر سفره مي‌نشاندند.
سال‌ها از پس هم سپري مي‌شد و كودكان ديروز، پا به دنياي پر از زرق و برق جواني گذاشتند و آرزوها و تمايلاتشان هم رنگ و بوي ديگري به خود گرفت اگر ديروز خود را با همبازي‌هايشان مقايسه مي‌كردند، امروز فلان هنرپيشه را الگوي خود قرار مي‌دهند.
حالا اگر آرزوي قد كشيدن دارند، تسليم خواسته طبيعت نمي‌شود و دست روي دست نمي‌گذارند؛ بيني كوچك مي‌كنند و به وسيله جراحي قد مي‌كشند. البته تمام جوان‌ها به دنبال كسب اين ويژگي‌ها نيستند؛ چراكه به گفته دكتر فربد فدايي معمولا كساني كه به دنبال تغييرات ظاهري خود هستند از نظر روانپزشكي نياز به ارزيابي دارند. بسياري از تقاضاها براي جراحي پلاستيك يا آنچه كه اين اواخر مرسوم شده كه همان كوشش براي افزايش قد است، ناشي از عوامل روان شناختي است.
اين روانپزشك مي‌گويد: «فردي كه با مشكلات و نارسايي از نظر فردي و اجتماعي روبه‌رو است به جاي آن كه براي حل مشكل خود به دنبال راهي سازنده باشد با اين گمان كه علت عدم موفقيت او بزرگي بيني يا كوتاهي قد است، راه رفع مسائل فيزيكي خود را در پيش مي‌گيرد.
عموما كساني كه احساس نارسايي و حقارت مي‌كنند به صورت ناخودآگاه مشكل خود را به نارسايي‌هاي جسمي مرتبط مي‌كنند.»
فدايي مي‌گويد: «افراد ارزشمند هيچ گاه به دليل ظاهر خود به موفقيت نرسيده‌اند حتي بايد گفت كه نياز به جبران است كه فردي در زمينه علمي پيشرفت مي‌كند.
تاكيد مي‌كنم كه چنين افرادي بيش از هر اقدام ديگري بايد از لحاظ روانپزشكي بررسي شوند.»
در چنين شرايطي همواره سودجوياني هم هستند كه از آب گل آلود ماهي بگيرند. اگر باور نداريد نشريات زرد يا در و ديوار شهر را با دقت برانداز كنيد كه مملو از آگهي‌هايي است كه جز مغشوش كردن چهره شهر، تحفه ديگري عايد چشم‌ها نمي‌كنند.
آگهي‌هايي كه بيننده را دعوت مي‌كنند براي كوچك كردن بيني يا بلندتر كردن قامتشان، به تيغ جراحي بسپارند.
اين در حالي است كه حتي اگر بسيار خوشبينانه به موضوع بنگريم كه پزشكان مجرب دست به خلق چنين شاهكارهايي خواهند زد باز هم تبليغاتي از اين دست غيرقانوني است. چرا كه طبق قانون، پزشكان هم جزو گروه‌هايي هستند كه به هيچ وجه حق تبليغ خدمات پزشكي خود را ندارند.
با اين حال آثار نقض قانون در اين زمينه از سوي برخي از افراد اين قشر به وضوح ديده مي‌شود.
بنابراين بايد گفت اگر جراحي‌هاي زيبايي بيني، ايران را به مركز اين نوع اعمال جراحي تبديل كرده، ديري نخواهد پاييد كه جراحي‌هاي مربوط به افزايش قد نيز با شتابي كه به خود گرفته است، مي‌رود تا افتخاري ديگر از جنس مدالي كه جراحي‌هاي زيبايي به گردن ايران و ايرانيان آويخته به ارمغان بياورد.
اعتماد نكنيد
در حالي كه پزشكان مجرب همواره متقاضيان اين جراحي‌ها را از انجام چنين اعمالي منع كرده‌اند، اما شواهد حاكي از آن است كه تقاضا براي افزايش غيرطبيعي قد رو به فزوني است، به طوري كه دكتر غلامعلي نيك‌نژاد، معاون انتظامي سازمان نظام پزشكي نيز در آخرين اظهاراتش در سال 86 مهر تاييدي بر اين ادعا مي‌زند و اذعان مي‌كند كه ماهانه سه تا چهار شكايت پيرامون عوارض ناشي از اعمال جراحي افزايش قد در تهران گزارش مي‌شود و به متقاضيان هشدار مي‌دهد: ‌«فريب اين تبليغات را نخوريد».
او سازمان نظام‌پزشكي و سازمان پزشكي قانوني را دو مرجع رسيدگي‌كننده به اين نوع جرائم معرفي مي‌كند؛ اما از ادامه سخنانش اين‌گونه استنباط مي‌شود كه تعداد شاكيان را بيش از آنچه كه ثبت شده محاسبه مي‌كند. از اين رو كه معتقد است: «بسياري از افراد شكايت‌هاي خود را به طور مستقيم به دادسراي جرائم پزشكي ارجاع مي‌دهند و گروهي نيز يا از وجود سازمان نظام‌پزشكي به عنوان مرجع رسيدگي به شكايات آگاه نيستند يا اينكه در مورد چگونگي ايراد شكايت اطلاعي ندارند.»
از سوي ديگر، شهاب‌الدين صدر، رييس سازمان نظام پزشكي نيز به آمار رو به افزايش اين نوع جراحي‌ها اشاره مي‌كند و مي‌گويد: مساله‌اي كه به تازگي شايع شده و سلامت مردم را به خطر انداخته، گرايش مردم به جراحي‌هاي افزايش قد است كه قصد دارد جاي جراحي‌هاي زيبايي را بگيرد. طبيعتا مشكلات ناشي از آن هم به تدريج در جامعه آشكار مي‌شود».
آنچه از شواهد برمي‌آيد اين است كه افزايش قد تنها از طريق جراحي انجام نمي‌شود به طوري كه عده‌اي معتقدند با دمپايي‌هايي كه اختراع كرده‌اند، مي‌توانند به افزايش قد انسان‌ها، در هر رده سني، كمك كنند يا گروه‌هاي ديگر پا را فراتر گذارده‌اند و بر اين باورند كه با روش‌هاي فيزيوتراپي كه ابداع كرده‌‌اند مي‌توانند جامه حقيقت به آرزوي متقاضيان افزايش قد بپوشانند كه حتي براي به كرسي نشاندن ادعاهاي خود نام چند كشور اروپايي و آمريكايي را هم در تبليغات خود مي‌گنجانند، از اين جهت كه ثابت كنند اين روش‌ها در ساير كشورها هم كاربرد دارد.
اين در حالي است كه متخصصان هشدار مي‌دهند كه تبليغات افزايش قد با هر گونه دستگاه، كفش مغناطيسي، ورزش يا هر روش ديگر پيش از بلوغ و چه در هنگام بازبودن صفحات رشد استخواني هيچ تاثيري در افزايش قد ندارد.
اما كشورهاي توسعه‌يافته عوامل ديگري را برخلاف كشورهاي در حال توسعه براي درمان كوتاهي قد برگزيده‌اند به طوري كه ژاپني‌ها با رواج تغذيه سالم، متوسط قد جوانانشان را تا 10 سانتي‌متر افزايش مي‌دهند. آنها با گنجاندن پروتئين‌ها و املاح معدني در رژيم غذايي به اين مهم دست يافته‌اند كه افراد در سنين رشد نياز خود را به اين موارد، هر روز و روزي چند بار بايد تامين كنند. در ميان منابع پروتئيني نيز منابع پروتئيني گوشتي را توصيه كرده و در عين حال كلسيم، فسفر، منيزيم، روي و فلوئور را نيز از گروه املاح معدني سفارش مي‌كنند.
از آنجا كه طبق تحقيقات تاثير «روي» بر افزايش قد بيش از ساير املاح ثابت شده اما ميزان كم مصرف روي در خاورميانه و ايران موجب كوتاهي قدي ساكنان اين مناطق است.
جراحي پرخطر
دكتر سيدعباس بهگو در گفت‌و‌گو با «دنياي‌اقتصاد» ضمن آنكه جراحي‌هاي مربوط به افزايش قد را جزو جراحي‌هاي پرهزينه مي‌خواند، تاكيد مي‌كند كه افزايش قد اگر صرفا جنبه زيبايي داشته باشد، كار غلطي است؛ چراكه ممكن است عوارض بسياري دامنگير بيمار شود.
اين جراح استخوان مي‌گويد: «ممكن است استخوان جوش نخورد و براي پر كردن اين فاصله به پيوند استخوان متوسل شوند كه اين نوع ترميم‌ها چندين بار تكرار مي‌شود.
از سوي ديگر به دليل آنكه عضلات و اعصاب را هم به همان ميزاني كه قرار است قد بلند شوند، بلند مي‌كنند. ممكن است عروق و اعصاب كشيده شود و به قطع عضو منجر شود.» در حالي كه گاهي در آگهي‌ها ميزان افزايش قد را 12 تا 15 سانتيمتر وعده مي‌دهند. دكتر بهگو تاكيد مي‌كند كه ساق پا قابليت افزايش تا 4 سانتيمتر را داراست و طول ران نيز تا 6 سانتيمتر مي‌تواند افزايش يابد.

تبلیغات و جراحی هایی که در مورد افزایش قد حتی افزایش آن به میزان کم ، انجام می شود مورد تائید علمی از سوی پزشکان نیست.

به گزارش سلامت نیوز دکتر غلامحسین نیک نژاد ، معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: برخی عنوان می کنند که می توانند قد را تا 6 سانت افزایش دهند در صورتی که انجام این جراحی به لحاظ علمی اشتباه است چون ممکن است قد فرد تا چند سانت افزایش یابد اما قسمت های دیگر بدن نظیر تعادل و نیز در نوع راه رفتن آن فرد به طور حتم مشکل ایجاد خواهد کرد.
وی اظهار داشت: افزایش قد از طریق جراحی باعث ایجاد فشار به دیگر اعضای بدن می شود و عوارض نامطلوبی را به همراه خواهد داشت.
معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی گفت: متخصصان ارتوپد هم بارها عنوان کرده اند که افزایش قد حتی به میزان کم نیز می تواند موجب ایجاد ضایعات متعدد در قسمت های مختلف بدن و اختلال در راه رفتن فرد شود بنابراین به لحاظ علمی مورد قبول پزشکان نیست.
وی تصریح کرد: برخی از این عمل های جراحی در مورد افزایش قد که در بیمارستانها انجام می شود ممکن است با عنوان انجام جراحی معمولی دیگری یعنی به صورت پنهانی صورت گیرد و معمولا بیماران پس از جراحی به علت ضایعات ناشی از این جراحی ها شکایت می کنند.

چگونه قد بلند شوم؟ ( راههای افزایش قد )

برگرفته از چگونه قد بلند شویم نوشته :استیون سی کامینگز - رابرت گراند ترجمه کامبیز پارتازیان
چقدر تابه حال به قد خود فکر کرده اید؟
آیا از کوتاهی قد رنج می برید؟
شاید هم نگران قد فرزند خردسالتان هستید؟
چرا شما به فکر بلند قد شدن خود نباشید. باور کنید که هیچ سنی دیر نیست!

علل اصلی کوتاهی قد
کوتاه قدی یا معضل عدم برخورداری از قد متناسب در افراد تا حدی به عوامل ژنتیکی و صفات وراثتی بستگی دارد، اما عوامل دیگری نیز در بروز چنین معضلی دخالت دارد که از جمله عمده ترین آن می تواند به موارد زیر اشاره نمود:
1- ابتلا به بیماری عدم تحرک یکنواخت و متناسب اندام حرکتی
2-سوء تغذیه وعدم برخورداری از رژیم غذایی مناسب
3- وارد آمدن فشار بر عصب نخاع و دفرمه شدن شکل دیسک ها
4- ایجاد شکاف و فاصله میان دیسک ها
5- به کارگیری حرکات ورزشی وکششی نامناسب جهت افزایش قد
6- کاهش میزان ترشح هورمون رشد انسان
7- وضعیت نامناسب بدن در حالت نشسته و ایستاده

فاکتور های غذایی مهم در افزایش و رشد قد
آنچه به رشد قدی شما کمک می کند شامل تغذیه صحیح و انجام ورزشهای مناسب است. پس حتما از مواد غذایی حاوی املاح و پروتئین به وفور مصرف کنید. برای بلند قد شدن ، باید پروتئین کافی و املاح مورد نیازتان را در یافت کنید.این املاح عبارتند از:
1- کلسیم که از همه مهمتر استو در شیر و ماست و سبزیها و بادام زمینی موجود است
2-منزیم که در جوانه گندم برشته، ماهی، بادام زمینی ، اسفناج وشیر زیاد موجود است.
3- فسفر که در گوشت و حبوبات زیاد موجود است.


مواد مصرفی موثر در روند افزایش قد

1- سبزیجات
2-سیب
3- ماهی های غیر پرورسی
4- شیر
5- سفیده تخم مرغ
6- آب
7 آمینو اسید ها
8- ویتامینها و مواد معدنی


راه مطمئن و موثر برای بلند قد شدن انجام حرکات کششی
افزایش میزان قد با انجام حرکات کششی امکان پذیر است. انجام چنین حرکاتی در قالب 3 مرحله کاملا مجزا به شرح ذیل به افزایش قد در افراد منجر می گردد:
مرحله نخست:رشد عضلانی ماهیچه های خلقی
مرحله دوم: راستی(عدم خمودگی) وعدم تراکم ستون مهره ها(ستون فقرات)
مرحله سوم:ضخیم تر شدن و ترمیم پیش رونده دیسک های ستون فقرات
با انجام حرکات کششی میتوان تا 3 اینچ(7.5 سانتیمتر) قد بلندتر شد. در حالی که هدف اصلی عمده حرکات بر ستون فقرات معطوف است، محققین بر این باورند که با ترکیبی از حرکات سبک یوگاو انجام چنین حرکاتی ، ماهیچه ها هماهنگی یافته ، تقویت شده، رشد و توسعه می یابند.

فاکتور های جانبی مهم در رشد و افزایش قد
از جمله مهم ترین فاکتورهای جانبی تاثیر گذار بر افزایش قد افراد می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- خوابیدن
خوابیدن از جمله اصلی ترین مولفه های محرکه رشد و افزایش قد در انسان به شمار می آید. اگر چنانچه پیش از دوران بلوغ برنا مه استراحت و خواب فرد منظم بوده وفرد ازبرنامه منسجمی جهت استراحت به موقع و کامل شبانه بر خوردار باشد. در این صورت ستون فقرات فرد دراز تر شده و قد فرد افزایش می یابد.
2- حالت عمومی بدن(طرز نشیتن و ایستادن)
برخورداری از حالت مناسب قرار گرفتن بدن به هنگام نشستن و ایستادن فواید جسمانی و فیزیولوژیکی متعددی برای فرد به همراه دارد که از جمله مهم ترین این فواید می توان به سلامت بخش پشتی بدن(کمر) و افزایش درازی ستون فقرات و در نتیجه افزایش قد فرد اشاره نمود.

افزایش قد درورزشکاران
بهترین زمان برای آغاز ورزش سنین قبل از بلوغ است. داشتن ماهیچه های قوی از شما ورزشکاری خوب می سازد. حجم ماهیچه ها به اندازه استخوانهایی که آنها را احاطه می کند بستگی تام دارد0
و آغاز کردن ورزش در سنین قبل از بلوغ باعث می گردد استخوانهای شما قوی تر و بزرگ تر شود
هر چه استخوان بندی قوی تر باشد ماهیچه ها نیز قوی تراند. و هر چه ماهیچه ها قویتر باشند بهتر می شود حرکات ورزشی را انجام داد.

افزایش قد در بزرگسالان
بعد از بسته شدن صفحه رشد در اندامها و ستون فقرات امکان افزایش قد با کمک داروها و دیگر روش های غیر جراحی وجود ندارد. و عمل های جراحی هم تجربه ثابت کرده که عوارض جانبی زیادی دارند که معمولا ارزش متحمل شدن آن را ندارد

روش جديد افزايش قد
افزايش طول استخوان به روش اليزاروف شيوه‌اي رايج درعلم پزشكي است كه متخصصان كشورمان همگام با محققان ديگر كشور‌ها اين عمل را انجام مي‌دهند.اما استفاده از سلول‌هاي بنيادي در اين فرآيند، شيوه‌اي است تقريبا منحصر به فرد كه در صورت موفقيت آزمايش انساني، يك‌بار ديگر نام محققان ايراني را در جهان مطرح مي‌كند.
اين طرح كه محصول همكاري پژوهشگاه رويان، كلينيك افزايش قد تهران و دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران است، فاز آزمايش روي حيوان را با موفقيت به پايان برده و اكنون پژوهشگران مترصد دريافت مجوز كميته اخلاق براي آزمايش انساني هستند.
دكتر محمد‌رضا باغبان اسلامي‌نژاد، مسئول آزمايشگاه سلول‌هاي بنيادي بزرگسال رويان كه سرپرستي تيم تحقيقات را بر عهده داشته است، در گفت‌وگو با همشهري مي‌گويد: استفاده از سلول‌هاي بنيادي در افزايش طول استخوان به روش اليزاروف، علاوه بر اينكه هزينه و طول درمان را كاهش مي‌دهد، منجر به افزايش كيفيت استخوان‌هاي ساخته شده مي‌شود و اين روشي است كه علاوه بر تيم ايراني، گروهي از محققان ژاپني هم درصدد اجراي آن هستند.
روش روسي، بومي‌سازي ايراني

در دهه 1950 ميلادي اليزاروف جراح روسي، روشي براي افزايش طول استخوان‌هاي آسيب‌ديده ارائه كرد كه اين روش تا مدت‌ها در انحصار متخصصان روسي بود و تنها پس از فروپاشي شوروي، ديگر دانشمندان با اين روش آشنا شدند.
در اين شيوه روي محل مورد نظر فيكسچرهايي بسته مي‌شود و استخواني كه بايد بلند شود، برش مي‌خورد و محل برش به كمك فيكسچر از هم فاصله مي‌گيرد. اين فاصله به مرور با سلول‌هاي استخوان‌ساز پر مي‌شود و در نهايت طول استخوان حداكثر تا 30 درصد طول اوليه آن بلند مي‌شود.
اين روش كه از حدود 5 سال پيش در ايران نيز انجام مي‌شود، با وجود تمام محاسني كه دارد، به‌دليل طولاني بودن دوره درمان از سنگين‌ترين اعمال جراحي ارتوپدي به حساب مي‌آيد.
به گفته دكتر اسلامي‌نژاد، با كمك فيكسچر‌ها در هر 24 ساعت، يك ميلي‌متر فاصله ميان 2 قسمت استخوان ايجاد مي‌شود. در مراحل ابتدايي اين فاصله با لخته خوني و به مرور با بافت‌هاي همبند پر مي‌شود و مدتي طول مي‌كشد تا سلول‌هاي استخوان ساز به اين(گپ) استخواني مراجعت كنند و فرايند استخوان‌سازي كامل شود.
به‌عنوان مثال اگر افزايش طولي معادل 5 سانتي‌متر مورد نظر باشد، 50 روز براي افزايش اين طول زمان لازم است و حداقل 50 روز ديگر براي كامل شدن اين فرايند و به اين ترتيب بيمار مجبور است در تمام اين مدت همچنان دستگاه فيكسچر را روي عضو خود تحمل كند.
كيفيت نامناسب استخوان‌هاي ساخته شده، از ديگر محدوديت‌هاي اين روش است كه دكتر اسلامي‌نژاد به آن اشاره مي‌كند: (گاهي اوقات استخوان‌هايي كه به اين روش ساخته مي‌شوند از كيفيت و استحكام لازم بي‌بهره‌اند و شكستن اين استخوان‌ها مشكل ديگري است كه بيماران با آن مواجه مي‌شوند.)
مجموعه اين محدوديت‌ها باعث شد تا كلينيك افزايش قد ايران، طرح‌ بهبود كيفيت اليزاروف را به پژوهشگاه رويان پيشنهاد دهد. پس از اين پيشنهاد و انجام فاز مطالعاتي، در نهايت انجام جراحي با استفاده از سلول‌هاي بنيادي روي 10 سگ تصويب شد و به اين ترتيب پاي دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران نيز به اين طرح مشترك باز ‌شد.
شباهت بيومكانيكي، علت آزمايش روي سگ‌ها

(ما 10 سگ 15 تا 25 كيلوگرمي را براي اين عمل انتخاب كرديم. روي استخوان درشت‌ني 5 سگ روش اليزاروف را به شيوه معمول آن انجام داديم و از آن‌ها به‌عنوان گروه شاهد استفاده كرديم. ميزان افزايش طول مورد نظر 5 سانتي‌متر بود و اين كار 50 روز زمان مي‌برد. 5 سگ ديگر كه گروه آزمايش بودند در دو مقطع ( روز 25 و روز 50) و هنگامي كه استخوان تحت كشش بود، سلول‌هاي بنيادي را دريافت كردند.)
دكتر اسلامي‌نژاد با بيان اين مطلب، مي‌افزايد: ما سلول‌هاي بنيادي مزانشيمي (بزرگسال) را از مغز استخوان بازوي سگ‌ها به دست آورديم و پس از كشت سلول در آزمايشگاه و به دست آوردن حدود 20 ميليون سلول بنيادي، سلول‌هاي بنيادي هر سگ را در 2 مرحله به لخته خوني گپ استخواني در ناحيه تحت كشش همان سگ تزريق كرديم.
وي در مورد تعداد سلول‌هاي مورد نياز مي‌گويد: تعداد سلول‌هاي مورد نياز بر اساس وزن بدن تعيين مي‌شود، علاوه بر اين ما در كشت سلول در محيط آزمايشگاه هم محدوديت داريم.
برآيند اين دو مسئله محققان را به عدد 10 ميليون سلول در هر نوبت تزريق رسانده است.
از سوي ديگر نياز به 10 تا 15 ميلي‌ليتر مغز استخوان براي دستيابي به هر 10 ميليون سلول بنيادي مهم‌ترين دليل استفاده از مغز استخوان براي استخراج سلول‌هاي بنيادي بوده است: (براي استخراج سلول‌هاي بنيادي منابعي چون خون بند ناف، پالپ دنداني و مغز استخوان وجود دارد كه در اين ميان ما به خون بند ناف كه دسترسي نداشتيم و در ميان ديگر منابع، مغز استخوان ساده‌ترين روش براي استحصال ميزان سلول بنيادي مزانشيمي مورد نياز را در اختيارمان قرار مي‌داد.)
اما چرا از سگ براي چنين آزمايشي استفاده شده است؟ سرپرست تيم تحقيقاتي در پاسخ به اين سؤال مي‌گويدسگ‌ها از نظر بيومكانيكي بيشترين شباهت را به انسان دارند و در تحقيقات مشابه معمولا از اين حيوان استفاده مي‌شود.)
سرانجام آزمايش‌ها نشان داد كه در گروه آزمايش كه سلول بنيادي دريافت كرده بودند، ‌گپ استخواني تقريبا 2 برابر سريع‌تر پر شده است و دانسيته استخوان ايجاد شده به مراتب بالاتر از گروه كنترل بوده است.
100 روز پس از زمان آغاز اين آزمايش، اين 10 سگ به تاريخ پيوستند: ( در پايان اين دوره سگ‌ها معدوم شدند و از استخوان مورد نظر هر دو گروه لام‌هاي پاتولوژيك تهيه كرديم.)
اين آزمايش ثابت كرد كه ميزان استخوان ساخته شده در گروه آزمايش حدود 30 تا 40 درصد بيشتر از گروه كنترل بوده است.
مجموع اين آزمايش‌ها هم محققان را به اين نتيجه رساند كه تركيب اليزاروف با استفاده از سلول‌هاي بنيادي، علاوه بر كاهش دوره درمان و هزينه‌هاي اين جراحي، موجب به دست آوردن استخواني با كيفيت و استحكام بالاتر مي‌شود.
موفقيت‌آميز بودن اين آزمايش موجب شده تا پژوهشگران براي آغاز آزمايش انساني برنامه‌ريزي كنند: (دليلي براي عدم موفقيت آزمايش انساني وجود ندارد و با تصويب كميته اخلاق پژوهشگاه به زودي آزمايش انساني را روي داوطلبان آغاز مي‌كنيم.)

اما آيا چنين عملي صرفا به منظور افزايش قد و يك عمل زيبايي توصيه مي‌شود؟

دكتر اسلامي‌نژاد در پاسخ اين سؤال مي‌گويد: به هر حال هر جراحي خطرات و مشكلات خاص خود را دارد و چنين جراحي سنگيني هم از اين امر مستثني نيست.
او تأكيد مي‌كند: هدف ما استفاده از اين روش به‌عنوان يك شيوه درمان براي كساني است كه به دلايلي چون تصادف يا ديگر حوادث دچار نقص عضو شده‌اند و استفاده از اين روش به منظور زيبايي را توصيه نمي‌كنيم.